CÔNG CUỘC HUẤN LUYỆN PHAN SINH – NGUỒN HỨNG KHỞI
“Vị Hiền Phụ Sốt Mến của chúng ta, tất cả các hiển thánh trong Dòng và các vị tử đạo của lòng mến, ‘quan thầy bầu cử cho thời đại khó khăn của chúng ta’ để lại cho các anh em một di sản lớn lao. Đó là một lối sống nhiệm nhặt thể hiện cách hữu hiệu trong thời đại và nơi chốn của riêng mình lòng dũng cảm ra đi truyền giáo, dâng hiến bản thân và vẻ đẹp tuyệt vời của sự thánh thiện”.[1]
Một lần kia, một anh em gọi tôi lại và nói: “Này anh, tôi nghĩ cả tôi và anh đi cùng một cỡ giày. Anh có nghĩ rằng anh cần đến chúng không? Một vài người bạn tặng tôi, và tôi nghĩ nó anh thể vừa với đôi chân của anh”. Đến giờ, tôi vẫn mang đôi giày mà người anh em đó đã tặng tôi. Đôi giày rất là tốt, đủ chắc chắn để leo núi, đủ lịch lãm để tham dự nhiều sự kiện khác nhau. Khi nhìn vào những đồ vật mà tôi đang sử dụng, tôi nhận thấy có nhiều thứ đều do người khác tặng. Cũng vậy, đối với những món quà mà tôi nhận được, chúng nhắc nhở chúng ta về người tặng quà, đồng thời dạy chúng ta về cung cách của người trao tặng món quà.
Tôi muốn đề cập đến một thực tế là mỗi người chúng ta đều được mời gọi chia sẻ những gì mình có cho người khác. Chúng ta có thể và phải trao ban cho người khác những gì chúng ta nhận được. Một trong những quà tặng đặc biệt đó chính là “đặc sủng của đời sống thánh hiến”. Tôi phải chia sẻ “món quà đặc biệt ấy” để đặc sủng mà tôi trao ban ngày càng được triển nở trong tâm hồn. Tôi phải hiến dâng chính mình cho huynh đệ đoàn nơi tu viện tôi đang sống, và cho những anh chị em mà Thiên Chúa gửi đến cho tôi trong đời sống hằng ngày. Món quà này còn được trao cho những người đặc biệt khác: Họ là những anh em khao khát tìm hiểu đời sống Anh Em Hèn Mọn Viện Tu và đến sống với chúng ta trong cộng đoàn, nhằm mục đích biện phân và nhận ra ơn gọi của mình. Vị Hiền Phụ Sốt Mến nói về những điều này trong Bản Luật Có Sắc Chỉ khi Ngài khuyên chúng ta trao ban sự sống cho những người đến với chúng ta: “Những ai muốn đón nhận lối sống này và đến với anh em chúng ta (x. Lsc 2,1; FF 77). Xét theo nghĩa đen, không phải ngài muốn chúng ta truyền đạt cho họ “một lối sống” (với những định chế, bổn phận, phong tục tập quán, lối sống hay lý tưởng sống…) mà là trao ban chính bản thân chúng ta cho những người đến với Huynh đệ đoàn.
Lối sống đó thế nào? Đó là một lối sống kết hợp chúng ta với Đấng là nguồn của sự sống mà chúng ta xác tín một cách chắc chắn. Sứ mạng đặc thù của chúng ta là chuyển trao sự sống, và đó cũng là đặc sủng của đời sống thánh hiến; nếu chúng ta đón nhận, trung tín sống đặc sủng Thiên Chúa ban và chuyển trao lại nền linh đạo ấy, thì bất kỳ ai gia nhập huynh đệ đoàn cũng sẽ cảm nghiệm được quà tặng sự sống Chúa thương ban cho Dòng. Sự truyền tải đặc sủng được diễn tả qua lời nói việc làm, cách thức hành động, lối sống và chất lượng các mối tương quan của chúng ta … Nói cách khác, những gì chúng ta sống là những gi chúng ta trao tặng; nếu không, việc chuyển trao đặc sủng chỉ là mớ lý thuyết suông, chứ chẳng thể thu hút người khác bằng một đời sống cụ thể. Trở lại phần đầu câu chuyện mà tôi kể, việc bạn nhận được một đôi giày chất lượng tốt và việc bạn ngồi tưởng tượng ra đôi giày trông đẹp mắt, đi vào thật thoải mái mà bạn đủ khả năng [tài chính] để mua một đôi là hai chuyện hoàn toàn khác nhau.
Đặc sủng Phan Sinh là quà tặng mang lại sự sống và đưa chúng ta đến gần Thiên Chúa hơn. Tuy nhiên, đôi khi thực tế của đời sống khiến chúng ta bị choáng ngợp bởi chúng ta nhận thấy các anh em trong tu viện cũng như trong Hội Dòng chẳng hề mang lại cho chúng ta một chút không gian và thời gian để có thể thở. Vậy thì sao? Chúng ta cần hướng về Miền Đất Dành Cho Kẻ Sống. Chính nơi đó, chúng ta có các thánh trong Dòng hằng luôn chuyển cầu cho chúng ta.[2] Với ánh nhìn này, chúng ta cũng có thể trở thành những người anh em thấm nhuần linh đạo Phan Sinh, tràn đầy nhiệt huyết sau khi đã được chuyển trao sự sống, có khả năng truyền cảm hứng cho người khác khi tham gia vào sứ vụ của Hội Dòng.
Tôi muốn đề cập đến một thực tế là mỗi người chúng ta đều được mời gọi chia sẻ những gì mình có cho người khác. Chúng ta có thể và phải trao ban cho người khác những gì chúng ta nhận được. Một trong những quà tặng đặc biệt đó chính là “đặc sủng của đời sống thánh hiến”. Tôi phải chia sẻ “món quà đặc biệt ấy” để đặc sủng mà tôi trao ban ngày càng được triển nở trong tâm hồn. Tôi phải hiến dâng chính mình cho huynh đệ đoàn nơi tu viện tôi đang sống, và cho những anh chị em mà Thiên Chúa gửi đến cho tôi trong đời sống hằng ngày. Món quà này còn được trao cho những người đặc biệt khác: Họ là những anh em khao khát tìm hiểu đời sống Anh Em Hèn Mọn Viện Tu và đến sống với chúng ta trong cộng đoàn, nhằm mục đích biện phân và nhận ra ơn gọi của mình. Vị Hiền Phụ Sốt Mến nói về những điều này trong Bản Luật Có Sắc Chỉ khi Ngài khuyên chúng ta trao ban sự sống cho những người đến với chúng ta: “Những ai muốn đón nhận lối sống này và đến với anh em chúng ta (x. Lsc 2,1; FF 77). Xét theo nghĩa đen, không phải ngài muốn chúng ta truyền đạt cho họ “một lối sống” (với những định chế, bổn phận, phong tục tập quán, lối sống hay lý tưởng sống…) mà là trao ban chính bản thân chúng ta cho những người đến với Huynh đệ đoàn.
Lối sống đó thế nào? Đó là một lối sống kết hợp chúng ta với Đấng là nguồn của sự sống mà chúng ta xác tín một cách chắc chắn. Sứ mạng đặc thù của chúng ta là chuyển trao sự sống, và đó cũng là đặc sủng của đời sống thánh hiến; nếu chúng ta đón nhận, trung tín sống đặc sủng Thiên Chúa ban và chuyển trao lại nền linh đạo ấy, thì bất kỳ ai gia nhập huynh đệ đoàn cũng sẽ cảm nghiệm được quà tặng sự sống Chúa thương ban cho Dòng. Sự truyền tải đặc sủng được diễn tả qua lời nói việc làm, cách thức hành động, lối sống và chất lượng các mối tương quan của chúng ta … Nói cách khác, những gì chúng ta sống là những gi chúng ta trao tặng; nếu không, việc chuyển trao đặc sủng chỉ là mớ lý thuyết suông, chứ chẳng thể thu hút người khác bằng một đời sống cụ thể. Trở lại phần đầu câu chuyện mà tôi kể, việc bạn nhận được một đôi giày chất lượng tốt và việc bạn ngồi tưởng tượng ra đôi giày trông đẹp mắt, đi vào thật thoải mái mà bạn đủ khả năng [tài chính] để mua một đôi là hai chuyện hoàn toàn khác nhau.
Đặc sủng Phan Sinh là quà tặng mang lại sự sống và đưa chúng ta đến gần Thiên Chúa hơn. Tuy nhiên, đôi khi thực tế của đời sống khiến chúng ta bị choáng ngợp bởi chúng ta nhận thấy các anh em trong tu viện cũng như trong Hội Dòng chẳng hề mang lại cho chúng ta một chút không gian và thời gian để có thể thở. Vậy thì sao? Chúng ta cần hướng về Miền Đất Dành Cho Kẻ Sống. Chính nơi đó, chúng ta có các thánh trong Dòng hằng luôn chuyển cầu cho chúng ta.[2] Với ánh nhìn này, chúng ta cũng có thể trở thành những người anh em thấm nhuần linh đạo Phan Sinh, tràn đầy nhiệt huyết sau khi đã được chuyển trao sự sống, có khả năng truyền cảm hứng cho người khác khi tham gia vào sứ vụ của Hội Dòng.
Các anh em được tuyên phong hiển thánh đến từ khắp nơi trên thế giới. Ở đây, tôi muốn trình bày điều mà Chúa Thánh Thần muốn ban cho chúng ta qua thánh Maximilianô Kolbe. Tại sao tôi muốn chia sẻ về ngài? Thú thực đó là vì một vài lý do cá nhân: Với tôi, ngài là một anh em đóng vai trò quan trọng trong Dòng Anh Em Hèn Mọn Viện Tu. Khi tôi còn trẻ, ngài đã trở nên hình mẫu cho tôi noi theo. Do đó, tôi đã chọn ngài là vị thánh bổn mạng và quan thầy của tôi và dùng tên ngài trong ngày tôi lãnh nhận Bí tích Thêm sức. Tại đất nước Ba Lan đã tồn tại một truyền thống lâu đời là chọn một thánh hiệu mới khi đứa trẻ lãnh nhận bí tích Thêm sức, khác với thánh hiệu khi lãnh nhận bí tích Rửa tội. Hiến chương Dòng diễn tả ngài là một người anh em chỉ cho chúng ta cách thế để trở thành một người Anh em Hèn mọn Viện tu đích thực cho thời đại hôm nay. Chúng ta có thể thấy những điểm độc đáo của ngài cho đặc sủng của Dòng chúng ta:
1. Tận hiến cho Đức Trinh Nữ Maria: Thánh Maximilianô Kolbe xác tín rằng: bước đi bên cạnh Đức Trinh Nữ Maria là cách thế chắc chắn nhất để thánh hóa một người, là cách truyền cảm hứng cho các kitô hữu khác noi theo, là cách hoán cải càng ngày càng nhiều tội nhân và kẻ thù nghịch của Giáo hội. Do đó, việc dâng mình cho Đức Mẹ là điều hết sức cần thiết của mỗi người chúng ta để chúng ta được mẹ hướng dẫn và bảo ban.
2. Hiệp nhất với Đức Giáo hoàng và Giáo hội hoàn vũ: Khi học tập tại Ý, thánh Maximilianô đã chứng kiến một cuộc diễu hành của Hội Tam Điểm tại Rôma. Một trong những biểu ngữ của cuộc diễu hành, là lời tuyên bố của Hội: ma quỷ sẽ thống trị Vatican, chúng khiến Đức Giáo Hoàng trở thành nô lệ của chúng. Sau sự kiện này, thánh Maximilianô cùng với một vài anh em đã thành lập Đạo Binh Đức Maria Vô Nhiễm vào ngày 17 tháng 10 năm 1917, với mục đích bảo vệ Đức Giáo Hoàng và Giáo hội . Khi làm như vậy, thánh nhân đã thực hiện lời khuyên nhủ của vị Hiền Phụ Sốt Mến tuyên hứa vâng phục và tôn trọng Đức Giáo Hoàng Hônôriô cùng các Đấng kế vị ngài nhậm chức theo Giáo luật, cũng như Giáo hội Rôma (x. Lsc 1; FF 76).
3. Sống linh đạo Phan sinh: Chính Đấng Sáng lập là nguồn cảm hứng cho thánh Maximilianô sống một cuộc đời khiêm nhường, nghèo khó và tham gia vào các hoạt động truyền giáo mà không có bất kỳ đảm bảo nào cho sự thành công. Thánh nhân khởi sự sứ mạng của mình với nguồn lực khiêm tốn, và phát triển nguồn lực ấy mà chẳng cần bất cứ nguồn hỗ trợ tài chính nào. Thánh nhân chỉ nhắm đến một mục tiêu duy nhất là đưa càng nhiều người trở về với Chúa càng tốt qua lời cầu bầu của Đức Trinh Nữ Maria.
4. Sống đức vâng phục: Thánh Maximilianô đã sống thánh đức vâng lời một cách hết sức chủ động. Ngài không thụ động chờ đợi việc thay đổi chương trình hay chỉ thị được những người có trách nhiệm ban hành. Chính điều này gây khó khăn cho các Anh Phụ trách các cộng đoàn và Anh Giám tỉnh của Tỉnh Dòng nơi thánh nhân thuộc về. Ngài chuyên tâm cầu nguyện, phân định rồi trình bày những sáng kiến của mình với các vị bề trên để họ cùng nhau phân định. Đồng thời, ngài cũng viện dẫn những lý do, thỉnh nguyện và thuyết phục các vị bề trên thay đổi những quyết định. Thánh nhân cũng ý thức rằng anh em chúng ta không có bổn phận phải tuân theo các lệnh truyền dẫn đến việc phạm tội hay trái với Luật Dòng và lương tâm của chúng ta (x. Lsc 10, 3; FF 101). Đồng thời, thánh nhân cũng ý thức rằng các vị bề trên của ngài có thể đưa ra những quyết định sai lầm, dầu vậy, chúng ta sẽ chẳng bao giờ sai lầm khi sống đức vâng phục”.[3]
5. Đào tạo tri thức: Thánh Maximilianô đã tận dụng một cách hiệu quả giai đoạn huấn luyện tri thức để chuẩn bị cho việc lãnh nhận thừa tác vụ thánh sau này. Ngài nhận bằng tiến sĩ triết học tại Đại học Giáo hoàng Gregorian và bằng tiến sĩ thần học tại Phân khoa Thần học Giáo hoàng thánh Bônaventura đều tại Rôma. Trong thời gian học tập tại đây, thánh nhân đã trau dồi tiếng Ý và có cơ hội thiết lập mối tương quan thân tình với các anh em trong Dòng trên toàn thế giới. Khi trở lại Ba Lan, thánh nhân giảng dạy với tư cách giáo sư tại Đại chủng viện ở Cracow. Ngài đặc biệt đam mê toán học, vật lý và nghiên cứu kỹ thuật (ngài đã nộp bản thảo thiết kế tàu vũ trụ “Ethereoplan” cho văn phòng cấp bằng sáng chế). Ngài tận dụng những mối tương quan, sở thích và những kỹ năng có được của bản thân để làm triển nở sứ vụ được giao phó, cũng như tham gia công cuộc truyền giáo.
6. Sống tình huynh đệ: Thánh Maximilianô là một Phụ trách tận tâm, và là một người anh em linh hoạt tốt đời sống huynh đệ đoàn. Ngài chính là người sáng lập và là vị Phụ trách tiên khởi tại miền Niepokalanów ở Ba Lan, là Tu viện có số anh em đông nhất trên thế giới vào thời điểm đó. Ngài thường tham khảo ý kiến của những vị giáo sư có chuyên môn về vấn đề quản trị, để có thể kiến tạo đời sống huynh đệ và phân chia công việc trong Tu viện cách hợp lý hơn. Thánh nhân cũng bày tỏ sự tôn trọng đối với những anh em đau yếu. Ngài thường xuyên đến thăm nom họ tại một bệnh xá nhỏ do Tu viện điều hành. Ngài xác tín rằng nỗi đau mà những anh em này phải gánh chịu do bệnh tật dày vò tựa như một hy tế hiến dâng Thiên Chúa, góp phần không nhỏ vào sứ vụ truyền giáo và công cuộc loan báo Tin Mừng. Ngài quan tâm đến việc huấn luyện các anh em trẻ, soạn những bài giảng tĩnh tâm và giúp anh em ngày càng thăng tiến trong đời sống tâm linh.
7. Sống tinh thần lao động và cầu nguyện: Mặc dù tất bật với sứ vụ, thánh Maximilianô vẫn dành nhiều thời giờ để cầu nguyện và chầu Thánh Thể. Với tư cách là một Phụ trách Tu viện, ngài cũng đảm bảo rằng công việc sẽ không chi phối đời sống cầu nguyện của anh em. Dù làm việc ba ca một ngày, mỗi anh em vẫn dành thời giờ riêng để cầu nguyện và chầu Thánh Thể (việc chầu Thánh Thể suốt ngày đêm được cử hành tại nhà nguyện thuộc Tu viện Niepokalanów).
8. Trung tín với huynh đệ đoàn: Mặc dù thánh Maximilianô biết nhiều anh em không hiểu những sáng kiến của mình, chỉ trích mình và phản đối mình nhưng thánh Maximilianô hoàn toàn không có ý định tách riêng ra để thành lập một nhánh mới của Dòng (có nhiều anh em ấp ủ ý tưởng như thế!). Thánh nhân đã làm việc cùng với huynh đệ đoàn. Ngài đưa ra những ý tưởng mới, trình bày những hiểu biết sâu sắc của mình và mời gọi các anh em cùng cộng tác. Ngài thuộc về nhóm các anh em mà ngay từ khi sống trong Tập viện, đã quyết tâm tận hiến hết sức lực của mình cho công cuộc canh tân đời sống thánh hiến.
9. Sống trong sự bình an và sự tha thứ: Khi thánh Maximilianô rơi vào hoàn cảnh bị hiểu lầm hay bị buộc tội, ngài vẫn biện hộ cho anh em trước mặt các vị phụ trách của ngài. Khi ở trong trại tập trung Auschwitz, ngài đã bảo vệ người hành quyết mình. Ngài luôn luôn có một cái nhìn tích cực về con người và tin tưởng mọi người đều tốt lành, chẳng qua họ hành động vì thiếu hiểu biết, nhất là không nhận biết Thiên Chúa, hay không thấu hiểu tinh thần và linh đạo của Đạo Binh Đức Trinh Nữ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội mà thôi.
10. Vượt qua mọi biên giới trong hoạt động truyền giáo và công cuộc Loan Báo Tin Mừng: Thánh Maximilianô không ngần ngại chi tiêu tài chính để có được những công nghệ mới nhất và tốt nhất, nhằm phục vụ cho sứ mạng và công cuộc Loan Báo Tin Mừng. Ngài không ngừng tìm kiếm những phương thế để càng nhiều người biết đến Tin Mừng càng tốt. Việc xuất bản tạp chí Đạo Binh Đức Trinh Nữ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội hàng tháng trong suốt 17 năm đã đạt đến con số hơn 1 triệu bản. Thánh nhân cũng thành lập một đài phát thanh vào năm 1938. Đây là đài phát thanh Công giáo lớn thứ hai thế giới chỉ sau Đài phát thanh của Vatican. Ngài cũng lưu tâm đến lãnh vực truyền hình và sản xuất phim ảnh, và dự phóng thành lập một hãng phim và truyền hình Công giáo. Nhằm phục vụ cho sứ mạng Loan báo Tin Mừng, ngài cũng gửi hai anh em đi học lái máy bay và lập kế hoạch xây dựng sân bay tại Niepokalanów và trang bị những máy bay cần thiết để anh em có thể đi khắp các vùng ngoại biên với những phương thế tốt nhất có thể. Ngài khuyến khích các anh em tham gia vào nhiều hoạt động khác nhau, ở Niepokalanów có một nhà in hiện đại, tiệm bánh, cửa hàng sữa, công xưởng, hiệu thuốc, bệnh xá và trung tâm cứu hoả là nơi duy nhất trên thế giới có anh em tu sĩ dấn thân vào lãnh vực này.
11. Cha Kolbe không cho phép bản thân nản lòng khi đứng trước khó khăn hay bệnh tật. Ngài dùng chính nghịch cảnh đang phải đối diện để loan báo Phúc Âm. Khi bị Đức Quốc xã tống giam vào giai đoạn cuối đời, ngài giải thích cho anh em rằng: đây thực sự là một cơ hội và là sự chúc lành của Thiên Chúa dành cho ngài khi có thể đồng hành với mọi người và nói với họ về Tin Mừng mà không cần phải huy động những phương tiện tài chính để thực hiện công cuộc loan báo này. Khi tình nguyện chết trong trại tập trung vì một tù nhân khác, ngài không chỉ cứu mạng người bị kết án mà còn đồng hành với những tù nhân khác đang bị bỏ đói bằng lời cầu nguyện và thiên chức linh mục.
Đặc sủng của Dòng chúng ta được trao truyền qua đời sống của các vị thánh. Chúng ta có thể đọc ra được thông điệp của thánh Maximilianô cách chi tiết hơn. Đọc về cuộc đời của thánh nhân thì dễ dàng hơn cho chúng ta khi đón nhận quà tặng mà Chúa Thánh Thần ban cho chúng ta qua thông điệp ngài loan báo. Khi trình bày chủ đề này, lời khuyên dạy của vị Hiền Phụ Sốt Mến có mối liên hệ sâu sắc hơn nữa với chính bản thân tôi: “Bởi thế, thật xấu hổ cho chúng ta là các tôi tớ của Thiên Chúa, vì các thánh đã hành động, còn chúng ta, chúng ta lại muốn kể lại và rao giảng sự nghiệp của các ngài để được danh dự và vinh quang” (HN 6,3; FF 155).
Friar Piotr Stanislawczyk, OFMConv.
General Delegate for Formation
General Delegate for Formation
Nguồn: https://www.ofmconv.net/en/san-massimiliano-trasmissione-del-carisma/
Chuyển ngữ: Giuse Lê Phạm Viết Hoàng, OFMConv.
Chuyển ngữ: Giuse Lê Phạm Viết Hoàng, OFMConv.
[1] Hiến chương (2019), số 1, §7.
[2] Protagonist (theatre), https://pl.wikipedia.org/wiki/Protagonista_(teatr) (accessed: July 23, 2022); Osobowość “Protagonist”, https://www.16personalities.com/pl/osobowosc-enfj (accessed: July 23, 2022).
[3] St. Maximilian Maria Kolbe, Letter to Friar Alfonso Kolbe, Krakow Rome, April 21, 1919, no. 25, in: The Writings of St. Maximilian Maria Kolbe, Vol. 1 Letters Lugano 2016, p. 380.