CÔNG CUỘC HUẤN LUYỆN PHAN SINH – NGUỒN HỨNG KHỞI
“Tôi khuyên bảo, nhắc nhở và khuyến khích các anh em của tôi trong Chúa Giêsu Kitô: khi đi ra giữa đời, thì dừng cãi cọ và tranh luận với lời qua tiếng lại (x. 2 Tm 2,14), cũng đừng xét đoán kẻ khác; nhưng hãy tỏ ra dịu dàng, hiền hoà và từ tốn, khả ái và khiêm nhường, nói năng tử tế với hết mọi người sao cho thích hợp”.[1]
Sau một khoảng thời gian, tôi dành nhiều thời gian suy tư về cách các Anh Em Hèn Mọn Viện Tu sống linh đạo Phan Sinh thể nào để có thể đồng hành với giới trẻ ngày nay: “Làm thế nào để tinh thần Dòng chúng ta mang lại lợi ích thiết thực cho đời sống của người trẻ?” Bên cạnh việc mang lại lợi ích cho người trẻ, tinh thần Dòng chúng ta cũng có thể sinh ích lợi trong các môi trường mục vụ khác nữa. Những anh em tham gia công tác mục vụ nhận thấy rằng các nhóm tuổi khác nhau đều có những điểm chung. Tuy vậy, mục vụ cho các bạn trẻ có những điểm đặc thù riêng. Tại sao lại như vậy? Bởi vì khi một người ở độ tuổi thanh thiếu niên, người trẻ bắt đầu vào giai đoạn trưởng thành. Đây là giai đoạn này, người trẻ hình thành nên bản sắc riêng biệt, họ cũng bắt đầu khám phá ra ý nghĩa và mục đích họ có mặt trên cõi đời này cũng như những công việc họ mong muốn thực hiện. Cơ thể của người trẻ trải qua giai đoạn phát triển về thể lý và tính dục. Trong giai đoạn này, những người trẻ ít chịu chi phối từ cha mẹ trong gia đình, trong khi môi trường tác động từ bên ngoài như bạn bè và thời trang lại gia tăng ảnh hưởng trên họ. Nhu cầu được chấp nhận nơi người trẻ tăng lên mãnh liệt và ngược lại họ rất sợ bị người khác từ chối. Được người khác chấp nhận là là một điều vô cùng quan trọng đối với họ. Các bạn trẻ cố gắng hết sức mình để thể hiện sự đồng nhất trong căn tính của mình. Hơn thế nữa, các bạn muốn được thừa nhận là những người lớn thực thụ, nghĩa là những người có khả năng đưa ra những quyết định. Nhưng đồng thời, người trẻ cũng gặp khó khăn khi muốn tách mình hoàn toàn ra khỏi cha mẹ hoặc những người có trách nhiệm. Còn xét về lối sống, giá trị và lý tưởng, người trẻ khao khát tìm kiếm sự độc lập và sự tự chủ. Tuy nhiên, họ thường dựa dẫm quá nhiều vào mạng xã hội một cách vô thức, khiến họ đón nhận mà không có óc phê phán về các quan điểm và những mô mẫu phổ biến hiện hành trong đời sống. Do đó, chẳng có gì đáng ngạc nhiên khi người trẻ có khuynh hướng từ chối tiếp nhận những phong tục, truyền thống và tôn giáo mà các bạn nhận được từ gia đình và xã hội. Khi gặp rắc rối, họ có khuynh hướng tìm kiếm bạn bè giúp đỡ qua các hình thức liên lạc trực tuyến. Các bạn ít có khả năng tìm đến cha mẹ, thầy cô hay linh mục để được giúp đỡ. Nhìn chung, đây cũng là giai đoạn mà người trẻ phải đưa ra nhiều quyết định quan trọng liên quan đến tương lai như: sự nghiệp, gia đình, ơn gọi và việc chọn chuyên ngành chính yếu để theo học.
Tôi nghĩ chúng ta cần có sự nhạy cảm đặc biệt mỗi khi giao tiếp với người trẻ, vì thế hệ người trẻ hôm nay rất khác so với thế hệ mà chúng ta đã lớn lên. Nếu chúng ta nhìn vào người trẻ ngày nay từ góc độ niềm tin chung về các thế hệ , họ được gọi là: “thế hệ gen Z”[2]. Họ được mô tả là thế hệ “im lặng” (The New Silent Generation). Họ rất cởi mở với các mối tương quan và những ý tưởng mới, có óc tò mò muốn tìm hiểu thế giới. Các bạn thích sử dụng Internet và hoạt động tích cực trên mạng xã hội. Chính vì thế, đôi khi các bạn thiếu hụt những kỹ năng xã hội [do bởi các bạn dành quá nhiều thời gian tương tác trong thế giới kỹ thuật số], thế nên, họ gặp nhiều khó khăn trong việc thiết lập những mối tương quan đích thực trong thế giới thật.
Bản thân tôi không có nhiều cơ hội tiếp cận với người trẻ, vì thế tôi đã hỏi một người bạn của tôi về điều người trẻ ngày nay mong muốn, cách thế để tiếp cận với họ. Để trả lời câu hỏi của tôi, anh ấy mách cho tôi một công thức gần đây anh mới sáng chế, là một kết hợp giữa dưa cải, ớt xanh, cà rốt và bí ngô. Anh đã chuẩn bị một món ăn ngon đến bất ngờ qua sự kết hợp cách sáng tạo của các nguyên liệu thông dụng trong đời sống.
Anh ấy đã chia sẻ kinh nghiệm nấu nướng của mình cho một tu sĩ phụ trách việc nấu nướng trong Tu viện, và vị tu sĩ ấy kể cho anh ta nghe về nghệ thuật ẩm thực theo từng thành phần (Ẩm thực phân tử). Bí quyết nấu những món thế này thường chỉ sử dụng nhựng nguyên liệu thông thường, nhưng cách thức nấu kết hợp những nguyên liệu này với nhau tạo nên hương vị mới lạ và độc đáo cho những món ngon này. Từ việc rút ra bí quyết nấu ăn ngon, tôi thiết nghĩ chúng ta đã có những thành phần mục vụ cơ bản là giống nhau trong nhiều thế kỷ, nhưng đôi khi chúng ta gặp khó khăn trong việc làm thế nào để có thể kết hợp những thành phần mục vụ lại với nhau và trình bày chúng như thế nào để có được một thứ gì đó làm hài lòng và hấp dẫn những người trẻ[3].
Vì thế, tôi đặt ra những câu hỏi sau đây: “Hương vị món ăn nào thực sự thu hút giới trẻ? Chúng ta nên dùng những nguyên liệu nào, làm sao để kết hợp những nguyên liệu ấy lại với nhau để tạo thành món ăn ngon?” Trong chương III, Bản Luật có Sắc Chỉ, vị Hiền Phụ Sốt Mến cho chúng ta biết nên sử dụng những nguyên liệu nào. Những nguyên liệu này là điểm mấu chốt trong phần nội dung chương III, cụ thể là chúng ta với tư cách là các Anh Em Hèn Mọn, được mời gọi để luôn hiệp thông với Giáo Hội, cầu nguyện và ăn chay. Những điều này giúp chúng ta có khả năng tự nhiên mang lại hòa bình ở khắp mọi nơi: không tranh luận, không phán xét, với sự khiêm nhường, tử tế và lịch sự[4].
Đây là những nguyên liệu cần thiết giúp cho các hình thức mục vụ Tông đồ đa dạng của chúng ta trở nên sinh động, cũng như canh tân đời sống và các mối tương quan giữa các tu sĩ trong huynh đệ đoàn. Điều này trở nên rất quan trọng đối với những tu sĩ trẻ của chúng ta, vì những nguyên liệu tôi vừa trình bày sẽ giúp các anh em trẻ xác định rõ ràng vai trò mục tử mà họ đảm đương đặt trong mối tương quan với những người trẻ. Nói cách khác, chính nhờ sự hiệp thông chặt chẽ của Hội Dòng với Giáo Hội và việc ăn chay giúp chúng ta dễ dàng ghi nhớ vai trò thiết yếu của chúng ta, là trở thành những Anh Em Hèn Mọn Viện Tu đồng hành với người trẻ, không phải như là những đồng nghiệp, cha mẹ hay người bạn đời của họ. Bên cạnh đó, chúng ta cũng không nên trở thành những nhà lãnh đạo đầy kiêu hãnh với mong muốn thu hút đám đông đến với mình. Chúng ta, những tu sĩ Phan Sinh là bạn hữu của Thiên Chúa. Tôi xác tín rằng đó chính là yếu tố khiến chúng ta trở nên thành phần quan trọng nhất dưới cái nhìn của người trẻ hôm nay, và cũng áp dụng cho những nhóm xã hội khác. Vậy, làm thế nào mà chúng ta có thể chia sẻ đức tin cho những người trẻ? Những nguyên liệu đặc biệt nào mà chúng ta có thể chuẩn bị, để dọn ra một món ăn thật bắt mắt với người trẻ? Chính anh em chúng ta, những tu sĩ làm việc trực tiếp với những người trẻ, những anh em gần gũi với người trẻ sẽ là những người đầu tiên khám phá ra những điều này.
Tôi nghĩ chúng ta cần có sự nhạy cảm đặc biệt mỗi khi giao tiếp với người trẻ, vì thế hệ người trẻ hôm nay rất khác so với thế hệ mà chúng ta đã lớn lên. Nếu chúng ta nhìn vào người trẻ ngày nay từ góc độ niềm tin chung về các thế hệ , họ được gọi là: “thế hệ gen Z”[2]. Họ được mô tả là thế hệ “im lặng” (The New Silent Generation). Họ rất cởi mở với các mối tương quan và những ý tưởng mới, có óc tò mò muốn tìm hiểu thế giới. Các bạn thích sử dụng Internet và hoạt động tích cực trên mạng xã hội. Chính vì thế, đôi khi các bạn thiếu hụt những kỹ năng xã hội [do bởi các bạn dành quá nhiều thời gian tương tác trong thế giới kỹ thuật số], thế nên, họ gặp nhiều khó khăn trong việc thiết lập những mối tương quan đích thực trong thế giới thật.
Bản thân tôi không có nhiều cơ hội tiếp cận với người trẻ, vì thế tôi đã hỏi một người bạn của tôi về điều người trẻ ngày nay mong muốn, cách thế để tiếp cận với họ. Để trả lời câu hỏi của tôi, anh ấy mách cho tôi một công thức gần đây anh mới sáng chế, là một kết hợp giữa dưa cải, ớt xanh, cà rốt và bí ngô. Anh đã chuẩn bị một món ăn ngon đến bất ngờ qua sự kết hợp cách sáng tạo của các nguyên liệu thông dụng trong đời sống.
Anh ấy đã chia sẻ kinh nghiệm nấu nướng của mình cho một tu sĩ phụ trách việc nấu nướng trong Tu viện, và vị tu sĩ ấy kể cho anh ta nghe về nghệ thuật ẩm thực theo từng thành phần (Ẩm thực phân tử). Bí quyết nấu những món thế này thường chỉ sử dụng nhựng nguyên liệu thông thường, nhưng cách thức nấu kết hợp những nguyên liệu này với nhau tạo nên hương vị mới lạ và độc đáo cho những món ngon này. Từ việc rút ra bí quyết nấu ăn ngon, tôi thiết nghĩ chúng ta đã có những thành phần mục vụ cơ bản là giống nhau trong nhiều thế kỷ, nhưng đôi khi chúng ta gặp khó khăn trong việc làm thế nào để có thể kết hợp những thành phần mục vụ lại với nhau và trình bày chúng như thế nào để có được một thứ gì đó làm hài lòng và hấp dẫn những người trẻ[3].
Vì thế, tôi đặt ra những câu hỏi sau đây: “Hương vị món ăn nào thực sự thu hút giới trẻ? Chúng ta nên dùng những nguyên liệu nào, làm sao để kết hợp những nguyên liệu ấy lại với nhau để tạo thành món ăn ngon?” Trong chương III, Bản Luật có Sắc Chỉ, vị Hiền Phụ Sốt Mến cho chúng ta biết nên sử dụng những nguyên liệu nào. Những nguyên liệu này là điểm mấu chốt trong phần nội dung chương III, cụ thể là chúng ta với tư cách là các Anh Em Hèn Mọn, được mời gọi để luôn hiệp thông với Giáo Hội, cầu nguyện và ăn chay. Những điều này giúp chúng ta có khả năng tự nhiên mang lại hòa bình ở khắp mọi nơi: không tranh luận, không phán xét, với sự khiêm nhường, tử tế và lịch sự[4].
Đây là những nguyên liệu cần thiết giúp cho các hình thức mục vụ Tông đồ đa dạng của chúng ta trở nên sinh động, cũng như canh tân đời sống và các mối tương quan giữa các tu sĩ trong huynh đệ đoàn. Điều này trở nên rất quan trọng đối với những tu sĩ trẻ của chúng ta, vì những nguyên liệu tôi vừa trình bày sẽ giúp các anh em trẻ xác định rõ ràng vai trò mục tử mà họ đảm đương đặt trong mối tương quan với những người trẻ. Nói cách khác, chính nhờ sự hiệp thông chặt chẽ của Hội Dòng với Giáo Hội và việc ăn chay giúp chúng ta dễ dàng ghi nhớ vai trò thiết yếu của chúng ta, là trở thành những Anh Em Hèn Mọn Viện Tu đồng hành với người trẻ, không phải như là những đồng nghiệp, cha mẹ hay người bạn đời của họ. Bên cạnh đó, chúng ta cũng không nên trở thành những nhà lãnh đạo đầy kiêu hãnh với mong muốn thu hút đám đông đến với mình. Chúng ta, những tu sĩ Phan Sinh là bạn hữu của Thiên Chúa. Tôi xác tín rằng đó chính là yếu tố khiến chúng ta trở nên thành phần quan trọng nhất dưới cái nhìn của người trẻ hôm nay, và cũng áp dụng cho những nhóm xã hội khác. Vậy, làm thế nào mà chúng ta có thể chia sẻ đức tin cho những người trẻ? Những nguyên liệu đặc biệt nào mà chúng ta có thể chuẩn bị, để dọn ra một món ăn thật bắt mắt với người trẻ? Chính anh em chúng ta, những tu sĩ làm việc trực tiếp với những người trẻ, những anh em gần gũi với người trẻ sẽ là những người đầu tiên khám phá ra những điều này.
Fr. Pior Stanislawczyk, OFMConv.
Tổng thư ký đặc trách huấn luyện
Tổng thư ký đặc trách huấn luyện
Nguồn: https://www.ofmconv.net/en/pastorale-giovanile-una-sfida/
Chuyển ngữ: Giuse Lê Phạm Viết Hoàng, OFMConv.
[1] Luật Sắc Chỉ, chương 3, cc.10-11; Đường hướng huấn luyện, số 85.
[2] Xc. Wikipedia, Generation Z, https://en.wikipedia.org/wiki/Generation_Z, August 19, 2023.
[3] Complete text in: Piotr STANISŁAWCZYK, OFM Conv., Wy dajcie im jeść!, “Pastores”, 2023, no. 2 (99), pp. 49-57.
[4] Xc. Zdzisław KIJAS, OFM Conv., Reguła i życie. Czego dziś uczy św. Franciszek, Cracow 2022, pp. 94-95.
.jpg "THÁNH PHANXICÔ VÀ MẦU NHIỆM THẬP GIÁ")
.JPG "TINH THẦN TRUYỀN GIÁO")
.jpg "MỘT PHONG TRÀO HUYNH ĐỆ")
