Một hang đá mang màu sắc dòng Phanxicô để mừng 800 năm hang đá đầu tiên do thánh Phanxicô Assisi sáng tạo, cùng việc mừng ngày Đức Giáo hoàng Honorius III chuẩn nhận "luật dòng Bullata" do thánh Phanxicô Assisi soạn dành cho các anh em hèn mọn (29/11/1223).

Từ thứ Bảy 9/12/2023 đến ngày 7/1/2024 - lễ Chúa Giêsu chịu Phép Rửa, đánh dấu hết mùa Giáng Sinh - khách hành hương và khách du lịch đến Rôma có thể chiêm ngắm trên quảng trường Thánh Phêrô, một hang đá có kích thước như thật, thể hiện chuồng chiên Bêlem trong hang núi ở Greccio, một ngôi làng Ý nhỏ bé, nơi khai sinh máng cỏ sống động sống đầu tiên vào đêm Giáng Sinh 1223 theo sáng kiến của thánh Phanxicô Assisi.

Cảnh Chúa ra đời được minh họa bằng những tượng đất nung kích thước người thật, do các nghệ nhân thành Rieti, cách làng Greccio vài km, tạo tác. Phía sau, trên phông nền nhưng nổi bật nhờ chiếu sáng là tượng một linh mục dòng Phanxicô, tay nâng Chúa Giêsu- bánh thánh. Ngài đang cử hành thánh lễ, đàng sau Mẹ Maria và Thánh Giuse, đúng như những gì đã diễn ra trong đêm Giáng Sinh 1223. Thánh Phanxicô Assisi được đặt kế bên máng cỏ, trong tư thế rất diễn cảm pha trộn giữa ngạc nhiên và chăm chú. Có cả bò, lừa, dân làng cũng như bộ ba thầy dòng Phanxicô trong tư thế thờ lạy.

Cấu trúc của hang đá, được đặt trên một cái nền 8 cạnh biểu trưng cho 800 năm sự kiện, gợi nhớ đến vách đá ở Greccio. Chính trong ngôi làng vùng Latium này, ngay trung tâm nước Ý, thánh Phanxicô Assisi, trở về từ Đất Thánh, đã sáng tạo ra hang đá đầu tiên. Những hang núi ở Greccio nhắc ngài nhớ đến phong cảnh ở Bêlem. Từ đó, hai tuần trước lễ Chúa Giáng Sinh, ngài đã đề nghị lãnh chúa Greccio thiết kế một bản sao chuồng chiên Bêlem với nhân vật người thật, thú vật thật để thể hiện cách hoàn hảo nhất những khổ đau mà Chúa Giêsu đã phải trải qua ngay từ lúc còn bé thơ.

Một hang đá phong cách Phanxicô hiệp thông với Đất Thánh

"Như vậy đó, truyền thống hang đá như chúng ta biết ngày nay đã được khai sinh", Đức Giáo hoàng Phanxicô giải thích nhân buổi tiếp phái đoàn chính quyền Greccio và Macra vào sáng thứ Bảy 9/12. "Năm nay, từ quảng trường Thánh Phêrô, chúng ta sẽ nhớ tới Greccio, nơi dẫn chúng ta tới Bêlem"

Đối với Đức Giáo hoàng, số phận của hài nhi Giêsu, "nghèo nàn, không thể tự vệ", năm nay còn gợi nhắc đến "thảm cảnh mà cư dân miền Đất Thánh phải trải qua". Hang đá này là dấu chỉ của sự gần gũi tinh thần với những người đang đau khổ vì chiến tranh. Chính những gia đình ở Đất Thánh mới "đang phải trả cái hóa đơn chiến tranh" ngài than thở.

Do đó, năm nay - Đức Giáo hoàng yêu cầu - hang đá phải gợi lên trong lòng mỗi người "mong muốn thinh lặng và cầu nguyện", đồng thời phải là khoảng lặng trong "cuộc sống hằng ngày thường hồi hả". Thinh lặng để lắng nghe thông điệp mà Chúa truyền ra từ máng cỏ và cầu nguyện để nói lên "sự kinh ngạc đầy biết ơn, lòng trìu mến, cũng có thể là nước mắt" mà hang đá gợi lên.

Một cây thông Giáng Sinh tôn trọng môi trường

Cây thông Giáng Sinh trên quảng trường Thánh Phêrô năm nay, xuất phát từ cánh rừng cạnh bên Macra - một ngôi làng vùng núi thuộc miền Piémont. Cây được trang trí bằng những hoa nhung tuyết trồng ở đồng bằng để bảo vệ những loài thực vật hoang dã mọc trên núi. Một sự chọn lựa "khiến ta phải suy nghĩ, bằng cách nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc chăm sóc ngôi nhà chung của chúng ta", Đức Giáo Hoàng của tông huấn ‘Laudato Si' lưu ý. Ngài đã khuyến khích những "động tác bảo vệ môi trường nho nhỏ", mô tả chúng như điều thiết yếu trong việc sám hối môi sinh.

Mathilde de Robien & I.Media (Aleteia) / Lê Hưng (TGPSG) chuyển ngữ